تست ترانزیستور در مدار

برای اینکه بتوانیم ترانزیستور را بدرستی در مدار تست کنیم باید نقش این قطعه در مدار را بشناسیم .

می دانیم از سه حالت کار ( قطع ، اشباع و اکتیو ) ترانزیستور در مدارات استفاده می شود و تست ترانزیستور در هرکدام از حالات می تواند متفاوت باشد .

نقش ترانزیستور در مدارات الکترونیکی :

1 – ترانزیستور به عنوان تقویت کننده سیگنال در مدار پری آمپلی فایر و درایور و تقویت کننده خروجی سیگنال استفاده می شود . در واقع برای این منظور از حالت اکتیو ( فعال ) ترانزیستور استفاده شده است .

2 – گاهی از ترانزیستور در مدارات به عنوان سویچ استفاده می کنند دراین حالت ترانزیستور مانند یک کلید عمل کرده و از دو وضعیت قطع واشباع ترانزیستور استفاده شده است .

3 – از ترانزیستور به عنوان عنصر فعال در اسیلاتورها استفاده می شود .

با توجه به نقش ترانزیستور درمدار و از کدام حالت آن استفاده شده تست آن را توضیح می دهم . 

1 – تست اهمی ترانزیستور در مدار این روش برای اکثر حالات تقویت ترانزیستور کاربرد دارد . 

الف : روش تست اهمی : دیود بیس امیتر و دیود بیس کلکتور را در حالت گرایش مستقیم تست می کنیم و مانند یک دیود سیلیکونی معمولی باید مولتیمتر را در مُد RX1 قرار داده و عقربه منحرف شود و یا اصطلاحاً هردو دیود راه بدهد .

می دانیم که در دونوع ترانزیستور NPN و PNP جهت جریان معکوس است و نیز می دانیم در مولتیمتر آنالوگ سیم قرمز به منفی باطری داخلی متصل است . پس انتظار داریم هنگامیکه سیم مشکی به دوپایه دیگر راه بدهد داریم ترانزیستور منفی NPN و در صورتیکه سیم قرمز به دوپایه دیگر راه بدهد گوئیم ترانزیستور مثبت PNP و این پایه که به دوپایه دیگر راه می دهد پایه B است . اکنون ضمن تعیین پایه B از هدایت دیود BE و BC در جهت مستقیم مطمئن شدیم .

اکنون مرحله بعدی تست اهمی ترانزیستور را می نویسم .

همین پایه یعنی بیس را در جهت عکس و در همان رنج RX1 ( چون ترانزیستور در مدار قرار دارد ) تست می کنیم و هردو دیود BE و BC باید در این جهت راه ندهد و عقربه منحرف نشود نشتی جزئی قابل گذشت است .

مرحله نهایی تست اهم چک نمودن پیوند EC می باشد بازهم مولتیمتر در رنج RX1 می باشد ( چون قطعه در مدار تست می شود ) که در هردو جهت انتظار داریم عقربه منحرف نشود اما نشتی جزئی مانعی ندارد .

لازم به ذکر است این تست فقط می تواند نزدیک % 60 مارا از سالم بودن ترانزیستور مطمئن سازد زیرا هر قطعه الکترونیکی احتمال سه حالت خرابی دارد.

1 - حالتی که قطعه شورت است و شورتی در مدار قابل تست است .

2 – حالتی که قطعه قطع شده است مثلاً دیود بیس امیتر راه ندهد و اتفاقاً این حالت خرابی ترانزیستور در مدار نیز قابل تست می باشد .

3 – حالتی که قطعه نشت دارد و این حالت برای هیچکدام از قطعات الکترونیکی در مدار قابل تست نیست . پس اگر ترانزیستوری نشت پیدا کرده باشد با روش اهمی در مدار قابل تست نیست